Bestuurlijke spierballen: commentaar NRC over RijnGouweLijn

Hoofdartikel NRC Handelsblad 19 oktober 2007:

Bestuurlijke spierballen

Zuid-Holland dreigt iets te gaan doen dat in bestuurlijk Nederland uitzonderlijk is. De provincie wil Leidens verzet tegen een regionale tramlijn door de binnenstad breken met bestuursdwang, het zwaarst denkbare juridische middel. Dat is een inbreuk op het dogma van de gemeentelijke autonomie en een afscheid van het bestuurlijk harmoniemodel. En een bruuskering van de Leidenaren zelf, van wie 70 procent in een referendum zich tegen de tracékeuze uitsprak.

Maar het is vooral een poging van het middenbestuur om kracht te tonen waar het aanhoudend om zijn zwakte wordt bekritiseerd: de ruimtelijke ordening. Ook toont de provincie hier spierballen op een terrein waar in de Randstad een noodsituatie groeit: verkeer en vervoer. De wegen slibben dicht, nieuwe rails en wegen komen niet of te laat tot stand. Zie het debacle met de verboden snelwegverbreding bij Leiderdorp, de nooit gerealiseerde A 4 bij Delft, de moeizame realisatie van RandstadRail. Het is wel jammer dat alle kaarten nu worden gezet op de obscure tramverbinding Gouda-Katwijk. Maar dat de provincie hard wil vechten voor beter vervoer is op zich goed nieuws.

Daartoe gaat Zuid-Holland een ‘inpassingsplan’ opleggen aan Leiden, een bevoegdheid uit de nieuwe wet op de Ruimtelijke Ordening. Dat die wet nog helemaal niet van kracht is, dreigt daar overigens wel een vergeefs gebaar van te maken. Ook als de huidige wet wordt toegepast, is succes niet verzekerd. Er zijn geen precedenten van een juridisch geslaagd gebruik van bekend. In de zomer wees de Raad van State het ministerie van VROM nog pijnlijk terecht wegens het onrechtmatig ingrijpen in de gemeente Onderbanken. Daar gaf VROM zichzelf toestemming om bomen te kappen ten bate van een NAVO-basis in Geilenkirchen (D). Een eerdere poging van de provincie Gelderland om de gemeente West Maas en Waal een grote zandwinning op te dringen, mislukte ook.

Bestuurlijk machtsvertoon maakt ook de zwakke plekken zichtbaar. Zuid-Holland is geografisch noch psychologisch een eenheid. De bestuurlijke versnippering is er dramatisch. Gemeenten zijn er of kolossaal (Rotterdam, Den Haag) of piepklein (gemiddeld 37 km2 oppervlakte) en doen de zaken onderling in gemiddeld 26 ‘Gemeenschappelijke Regelingen’ per stad of dorp. Het eufemisme ‘bestuurlijke drukte’ is er uitgevonden. Provincies als Zuid-Holland lijden al jaren aan functieverlies en afkalvende publiekssteun, getuige de dalende kiezersopkomst.

Het kabinet laat dit op zijn beloop. De gedachten over schaalvergroting naar Deens voorbeeld is in het kabinet beperkt tot de opdracht aan minister Eurlings (Verkeer, CDA) om een ‘Urgentieprogramma Randstad’ uit te voeren. Daarmee is in ieder geval het juiste thema gekozen. In veel buitenlandse stadsregio’s is een ‘autoriteit’ voor openbaar vervoer een eerste en logische stap op weg naar bovenlokaal bestuur gebleken. Het is toe te juichen dat een provincie haar verantwoordelijkheid neemt op een kernterrein. De uitkomst kan veel zeggen over de toekomst van de provincie zelf.

19 oktober 2007

link naar het artikel

Terug naar boven

Conflict RijnGouweLijn op TV

Frits van Oosten van STOOM en een hakkelende gedeputeerde Veldhuijzen in het NOS-journaal.

Op TV-West een beeldverslag van de raadsvergadering.

Provincie gaat RijnGouweLijn proberen door te drukken

Op de webstek van de provincie Zuid-Holland:

Provincie zet RijnGouwelijn door, met of zonder Leiden

Een grote meerderheid van Provinciale Staten vindt dat het provinciebestuur ‘doorzettingsmacht’ mag gebruiken voor de aanleg van de RijnGouwelijn door de binnenstad van Leiden. Dat is de conclusie van de vergadering van Provinciale Staten op 17 oktober. Met 42 stemmen vóór en 10 tegen besloten de Staten in te stemmen met aanleg van de tramlijn in drie fasen. Eerst Gouda-Alphen, dan Alphen-Leiden (Lammenschans) en tenslotte door de Leidse binnenstad. Tussen 2011 en 2015 moet de regionale tramlijn klaar zijn. Uiteindelijk moet er een tramverbinding tussen Gouda en de Noordzeekust ontstaan.

De SP, D66 en de Partij voor de Dieren probeerden de besluitvorming uit te stellen. Een referendum in Leiden leverde een meerderheid van de kiezers op tegen de tramlijn door de binnenstad. Provinciale Staten vinden echter dat één gemeente niet mag uitmaken wat er gebeurt, als alle andere betrokken gemeenten voor zijn.

De drie fracties die tegen stemden vinden ook dat er nog onduidelijkheid bestaat over de exploitatiekosten. Maar een ruime meerderheid vertrouwt erop dat de kosten niet dramatisch afwijken van wat bij vergelijkbare tramlijnen gebruikelijk is.

Vergadering Provinciale Staten over RijnGouweLijn via webcast

Webcast Vergadering Provinciale Staten 17 oktober o.a. over RijnGouweLijn.

College Leiden valt over RijnGouweLijn; deel 2

Vanacht heeft de gemeenteraad van Leiden geconstateerd dat het college is gevallen (nadat vorige week al twee SP-wethouders waren opgestapt). Een motie van wantrouwen werd na druk van de burgemeester een motie van afkeuring.

Sleutelstad.nl en ook

Leidsch Dagblad

RTVWest

Landelijke pers:

Volkskrant

Telegraaf

Forumdebat over RijnGouweLijn / provincie versus Leiden

Bericht Sleutelstad:

Vrijdag 12 oktober is er in de Lorentzhof een forumdebat over de gang van zaken rond de RijnGouwelijn. Politici uit de Provinciale Staten en uit de Leidse gemeenteraad debatteren over de bestuursdwang van de Provincie. Wat betekent dit voor de Leidse burgers, waarom wil de Provincie dit en hoe zit het met het gehouden referendum? Het debat vindt plaats in de ‘week van de democratie’ en iedereen is dan ook welkom.

Het debat wordt georganiseerd door Libertas Leiden en de wijkvereniging Professoren- en Burgemeesterswijk. Sprekers uit de Provinciale Staten zijn Ron Hillebrand, fractievoorzitter PvdA en Hans Démoed, fractievoorzitter CDA. Van de Leidse gemeenteraad zijn Antoine Teeuwen, fractievoorzitter SP en Paul van Meenen, fractievoorzitter D66 aanwezig.

De inloop start vrijdag om 14.30 (met drankje), het debat begint om 15.00. De bijeenkomst vindt plaats in Zorgcentrum Lorentzhof (grote zaal), Lorentzhof 1 (tussen Lorentzkade en Zoeterwoudsesingel).

Terug naar boven

College Leiden valt over RijnGouweLijn / vervoersplan. Wethouders SP dienen ontslag in.

Nieuws 17 oktober: College valt over RijnGouweLijn.

Nieuws 9 oktober: SP-wethouders stappen op:

Leidsch Dagblad,
Leidsch Dagblad, reacties

Sleutelstad

Webstek SP Leiden

Webstek PvdA Leiden

Ook landelijke aandacht:

AD.nl

De Volkskrant

Nieuws.nl

Elsevier.nl

Uit enquete blijkt: Leiden is ook tegen RijnGouweLijn over de Hooigracht

Webstek SP Leiden

Radio TV West

Sleutelstad

Waarover gaat de gemeente Leiden met de provincie onderhandelen inzake de RijnGouweLijn?

Leidsch Dagblad (maandag 8 oktober)

Leidsch Dagblad (zaterdag 6 oktober)

Webstek PvdA Leiden

Sleutelstad

Hoe nu verder met de RijnGouweLijn door Leiden?

De Proviciale Statenleden lijken niet ontvankelijk voor het Leidse alternatieve plan, ondanks dat het beter is voor de OV-reiziger in de hele regio, goedkoper is en meer reizigers trekt. En niet onbelangrijk, het alternatieve plan doet recht aan de uitslag van het referendum en kan rekenen op een breed draagvlak bij de maatschappelijke organisaties.

Op 17 oktober beslist Provinciale Staten of ze het Definitief Ontwerp RGL-Oost aanneemt en Leiden wil gaan dwingen mee te werken aan het Breestraattracé of dat de provincie toch nog gaat onderhandelen met de gemeente Leiden.

Als de provincie kiest voor het Breestracé is de uitkomst duidelijk: jarenlang juridisch en bestuurlijk getouwtrek. De kans is zeer groot dat Leiden wint en er dus geen RGL door de Breestraat komt.

Mocht de provincie de juridische strijd 'winnen', dan is nog de vraag of inmiddels de sterk gestegen kosten, onoplosbare technische problemen of een Leidse volksopstand roet in eten gooien en daarmee de aanleg onmogelijk maken. Gaandeweg het proces zou de provincie natuurlijk ook tot het inzicht kunnen komen dat het belangrijker is dat er een goed en samenhangend OV-netwerk komt, dan dat er een prestige-rails door Leiden komen. Het alternatieve plan zou weer in beeld kunnen komen.

Als er door de provincie wordt gekozen voor onderhandelen, dan zal de provincie waarschijnlijk aandringen op directe aanleg van rails door de Hooigracht-Langegracht. De problemen rond het autovrij maken van de Hooigracht en daarmee de aanleg van de Ringweg-Oost worden daarin wel of niet meegenomen. Bezwaren tegen de RijnGouweLijn over de Hooigracht-Langegracht zijn:

- is in strijd met de referendumuitslag: geen RGL door Leiden;
- tast de treinverbinding Leiden-Utrecht aan;
- is geen goede oplossing voor het Leidse en regionale OV-reiziger;
- kost heel veel geld voor weinig nut;
- kent net als het Breestraattracé substantiele veilgheidsproblemen, het gaat hier dan vooral om het overstekende fietsverkeer op de Lammenschansweg en de rest van het tracé op straatniveau door Leiden. Als de lightrailvoertuigen harder rijden dan 25 kilometer per uur, zijn ongelijkvloerse kruisingen noodzakelijk oftwel verdiepte aanleg of tunnels voor kruisend verkeer.

Kortom de RGL over de Hooigracht-Langegracht is bijna net zo'n onzinnig plan als door de Breestraat. Omdat de optie Hooigracht-Langegracht is strijd is met de referendumuitslag is de vraag of dit in Leiden politiek haalbaar is, omdat immers alle partijen behalve de VVD zich achter die uitslag hebben geschaard.

Een andere uitweg zou zijn waarin de provincie de terugvaloptie van stal zou halen en het idee van lightrail en rails op straatniveau wordt losgelaten.

Terug naar boven

Verslag Statencommissie over RijnGouweLijn

Verslag Statencommissie Mobiliteit, Kennis en Economie over Definitief Ontwerp/ aanwijzingsprocedure RijnGouweLijn 28 september 2007:

Leidsch Dagblad,
Webstek SP Leiden
Webstek SP Leiden Weblog Eva en Louk (met foto's)
Webstek SP Zuid-Holland
D'66 Leiden en D'66 Zuid-Holland zijn eensgezind: respecteer het referendum.

Verslag van Frits van Oosten/ Hans van Dam op PvdA-Leiden site:
"Provinciale staten hebben zich vrijdagmiddag in overgrote meerderheid achter het standpunt van GS geschaard. Alleen de SP en D66 zijn van mening dat het alternatieve gemeentelijke plan beter is en gesteund moet worden. De ChristenUnie pleit voor continuïtiet in het beleid en hoopt dat de Hooigracht-route de oplossing is voor de patstelling tussen Gemeente en Provincie. De kritische houding van deze fractie uit het recente verleden is nu ver te zoeken. Het CDA wil, net zoals VVD en GroenLinks persé een ononderbroken lightrailverbinding tussen Gouda en Katwijk.CDA en GroenLinks accepteren een route over de Hooigracht mits er geen onderbreking ontstaat van lightrail door de stad.

Alleen SP en D66 respecteren de uitslag van het referendum, de andere partijen vinden de opvatting van Leiden niet in verhouding staan tot het grote provinciale belang en de opvatting van de andere gemeenten in de regio. De VVD vindt het alternatief van de Gemeente te vaag en wil dat Leiden inschikt. De PvdA hoopt ook op een samenwerkingsmodel waarbij de Hooigracht- route als compromis wordt gezien. Zo niet dan een aanwijzingsprocedure gericht op een route door de Breestraat. Een aanwijzing voor de route Hooigracht wordt als onhaalbaar gezien vanwege het voorlopig ontbreken van een alternatieve route voor het autoverkeer.Voorts wil de PvdA weten of de treinen korter en smaller kunnen dan in het oorspronkelijke ontwerp ( Korter wel, smaller niet, zegt GS)

Tenslotte is duidelijk geworden dat er nog geen enkele zekerheid is dat het Rijk de RGL-West wil meefinancieren en dat de provincie slechts 15 miljoen over heeft voor investeren in busbanen tussen Leiden en Leiderdorp. De provincie heeft echter wel het eigen budget voor de RGL-West verhoogd tot 80 miljoen waardoor de rijksbijdrage mogelijk wordt, en met de huidige bedragen de lijn tot Katwijk kan worden aangelegd. ( Volgens de normale procedures is er naar de huidige inzichten over het traject RGL-West geen kans op een rijksbijdrage, heeft de minister laten weten. red.)

Conclusies: Leiden heeft nog tot 17 oktober a.s. de tijd om het eens te worden met de provincie en dat lukt alleen als Leiden concessies doet aan de provincie. De fracties zien het probleem alsvolgt: Leiden wil ook een tram, maar we verschillen slechts over het tijdstip waarop dat moet. Inhoudelijke verschillen worden niet gezien.

De RGL is voor de provincie zo belangrijk dat een ander plan onbespreekbaar is en politiek ook onhaalbaar. Men hoopt duidelijk wel juridische procedures te voorkomen dmv een compromis met een definitieve overeenstemming over een railverbinding via de Hooigracht. De eis van een ononderbroken verbinding (van Gouda naar de kust red.) kan door de provincie echter niet worden waargemaakt bij gebrek aan middelen van de kant van het Rijk. Indien het Rijk weigert deze middelen beschikbaar te stellen is de RGL geheel van de baan, want dan is er immers geen sprake meer van een ononderbroken verbinding.

De Breestraat komt uitsluitend in beeld bij een aanwijzing door de provincie, iedereen schat in dat dit echter een langdurige procedure wordt. Opvallend is tenslotte dat GS spreken over de wenselijkheid van een logisch samenhangend geheel van alle railprojecten in de provincie.

De SP-vertegenwoordiger heeft uitstekend geopereerd: goed voorbereid, goede interrupties, de juiste vragen aan GS. D'66 heeft zich vooral verdiept in de dreigende financiële tekorten en maakt daar veel werk van."

Terug naar boven